Animal Farm

'54 yapımı George Orwell'in aynı adlı kitabından uyarlanan Joy Batchelor ve John Halas filmi Animal Farm, konusundan ziyade CIA'in film çekimlerine müdahalesiyle anılan bir film..

Konusu kısaca şöyle: Bir çiftliğin sahibi (adını unutmak..) sürekli içip, hayvanlarına kötü davranmaktadır.. Bu durum karşısında içlerindeki en yaşlı domuz Old Major/Willingdon bir konuşma yaparak devrimin fikir babası olur ve hayvanlar çiftliğin sahibini kovar ve kendi kurallarını koyarak (her hayvan eşittir vs..) çiftliği işletmeye başlarlar.. Snowball çiftliğin enerji ihtiyacı için değirmen tasarlarken Napoleon tarafından alt edilir.. Başa geçen Napoleon sonrasında işler ters gitmeye başlar: Ticarete başlayan çiftlik, diğer hayvanlarına yemeği çok az verirken, domuz nomenklaturası keyif çatmaktadır.. Bütün kurallar tek tek değişirken, Boxer'ın ölümü sonrasında tablo daha karanlık bir hal alır, ancak hayvanlar yeni bir devrim daha yapacak görünüyorlardır-

kitaptaysa böyle bir final yok..

Kitabın SSCB'nin '10'la '40 yılları arasındaki dönemin alegorisi olduğu herkeslercek malum.. Film de finale kadar oldukça sadık bir şekilde bunun izini takip ediyor.. Sadece finalde yeni bir "devrim.." yapılacağını gösteriyor.. İşte tüm gürültü de bu noktada kopmaya başlıyor: CIA'in film çekim sürecine müdahil olduğu iddiası, bu konu hakkında kitap yazılmasına bile sebep olmuş: Üstelik filmin, sinemalarda gösterilen ilk uzun metraj İngiliz animasyonu olması da bu iddiaları güçlendiriyor-

amerika-İngiliz ilişkilerindeki genel duruma dair bir tespit bu da..

Eğer komplo teorilerine bulanacaksak, yine animasyon cephesinden başka iki örnekle duruma bakabiliriz: Smurfs çıkar çıkmaz kazandığı başarı ve dizinin bildiğin komünist bir sistemde geçmesinin akabinde, hiç vakit kaybetmeden ertesi sezon Richie Rich'i çekerek kapitalizme güzelleme çeken "sistem..", diktatörlük eleştirisi yapan bir kitabı da anti-komünist bir propaganda filmine dönüştürebilir.. Gibi duruyor..

Ancak diğer taraftan (en azından kitabın..) bu tür bir nirengi noktasından hareket etmediğini söylememiz gerekiyor.. Zira kitapta devrim sonrası inşa edilen komünist sistem, diktaya dönüşüyor: Ortaya çıkan bu "yeni.." düzen sonrasında yaşananlar komünist sistemin kendisinden değil, diktatör/lük yüzünden kaynaklanıyor.. Filme de bu açıdan yaklaştığımızda, ortada "sorun.." teşkil edecek ("anti-komünist propaganda yapıyor..") bir şey kalmıyor bana kalırsa..